Yarı Bakı, yarı Qaxam

Giya Paçxataşvili (Kivi) - Azərbaycan dilinin, ədəbiyyatının, tərcümə sənətinin, başlıcası isə dövlətçiliyinin təəssübkeşi kimi tanınan qələm sahiblərimizdəndir.

Ana dilimizin zənginliyindən, çoxçalarlılığından yararlanıb o qədər zərif, yatımlı, könüllərə nüfuz edən şeirlər yaradıb ki... Milliyyətcə gürcü olmasına baxmayaraq, Giya Paçxataşvili Azərbaycan xalq yaradıcılığını, aşıq poeziyasını, xüsusən də bayatı ovqatını dərindən bilir. Bilir demək azdır, onları hiss edir, o havada yaşayır, udum-udum ciyərlərinə çəkdiyi havadan könül oxlayan şeirlər yaradır. Son aylar Givinin şeirləri yaralı durnaya bənzəyir, ovçu gülləsindən zədə alan durna kimi yarasına sarğı gəzir o şeirlər. Səbəb bəllidir - Givi ürəyinin təpərini, sevgisini, qadınını torpağa tapşırıb. Artıq üç aydır ki, Bakı ilə Qax arasında sərgərdan dolaşır... Bakıya gələndə elə xəyal edir ki, Lamara Qaxda onun yolunu gözləyir, xəyal qanadlarında Qaxa qayıdanda isə Lamaranın Bakıda qaldığını zənn edir. Lamara əslində ruhən Givinin qəlbində, damarlarından axan qanda yaşayır, cismən isə ana Vətənində-Qaxda torpağın ağuşunda yatır... Şairin sizə təqdim etdiyimiz şeirləri sevimli həyat yoldaşına, ürək-könül sirdaşına-Lamara xanımın xatirəsinə həsr olunur...

Tale əkizimə

(S.B-ya)

Aprelə sığışan faciəyə bax

Sənin ərin getdi, mənim arvadım.

Bizlə daima dərd tək qalacaq

Göz yaşı axıdan o «Yetim» adı.

Mənə dəyən zərbə neştərdən betər

Hər şeydə görürəm yar yoxluğunu.

Yaşa...balaların hiss edə bilsin

Könül toxluğunu, göz toxluğunu.

Sən Allah, mənim tək gizlicə ağla,

Balalar yanında qəlbin dolmasın.

Gündüzlər güc topla, gecə yas saxla.

Yaşa ki, onlar da yetim olmasın.

Bir ucu ölümlü dünyadan yapış,

Əyərlər, dərdlərə əgər əyilsən.

Bunu dərk etməyə, bilməyə çalış:

Sən artıq atasan, ana deyilsən.

Builki aprelin gəlişinə bax.

Səni ər ağlatdı, məni-arvadım.

Heç vədə bənzəri olmasın, Allah,

Mənim həyatıma onun həyatı.

Beləcə...

Qulağıma sırğaladım səsini,

Qəlbimə həkk etdim əksini.

Gecələr vicudum diksinir-

Beləcə yaşayıram...

Səhəri narahat açıram,

Təkliyi beynimə sancıram...

Elə hey özümdən qaçıram-

Beləcə yaşayıram...

Gülləri suvarıb deyinirəm,

Dözüm libasın geyinirəm...

Əməlli pozulmuş sinirəm-

Beləcə yaşayıram...

Evimə gəldimi dost-tanış,

Başlanar təsəlli, aldanış

Yazikən qəlbimə girər qış-

Beləcə yaşayıram...

Lamarasız əriyən şamam,

Səhəri açılmaz axşamam,

Yarımçığam, natamamam-

Beləcə yaşayıram...

Tufana tuş olmuş gəmiyəm,

Ağrılar, əzablar cəmiyəm,

Mən yetimlər hakimiyəm

Beləcə yaşayıram...

Giviyəm, yığvalı pisləyirəm,

Özümü qəlbimdə gizləyirəm...

Ölümə növbə gözləyirəm-

Beləcə yaşayıram...

Beləcə yaşayıram...

Məndən yaz...

(Çox güman ki, könlümü almaq üçün Lamaranın müqəddəs ruhu belə deyərdi)

Giya, yetər, ağlama,

Gəl, ruhumu dağlama

Üzülüb yas saxlama

Ölənlə ölmək olmaz

Vaxt sənindir, yaşa, yaz

Səni tərk edəndən yaz -

Məndən yaz...

Ağlamaq ürək yorur,

Şair qanını sorur,

Fağır canını qoru...

Gedən karvan dayanmaz-

Vaxt sənindir, yaşa, yaz

Nə gəlir qələmdən, yaz

Məndən yaz...

Sən ki, səbr, dözümsən,

Özündəki özümsən,

Həyatdakı gözümsən

Dərdə əyilmək olmaz-

Vaxt sənindir, yaşa,yaz

Səni dərk edəndən yaz...

Məndən yaz...

Tez-tez qəbrimə dəymə,

Dik tut başını, əymə

İncə ruhumu döymə.

İnan, torpaq tablamaz-

Vaxt sənindir, yaşa-yaz

Sevdiyim güllərdən yaz

Məndən yaz...

Göz yaşını sil görüm

Bu ölümə gül görüm,

Yanındayam, bil görüm

Kişilər ki, ağlamaz-

Vaxt sənindir, yaşa, yaz

O keçən günlərdən yaz-

Məndən yaz...

Mən gedəndə gəldi yaz,

Qəlbim dönüb oldu saz,

Tanrı səni unutmaz,

Onu hər kəs çalammaz-

Vaxt sənindir, yaşa, yaz.

Məni sevməyindən yaz,

Məndən yaz...

Gəl vidalaşaq daha,

Tapın yalnız Allaha,

Baş çək Bakıya, Qaxa...

Bədbinliklə iş aşmaz

Vaxt sənindir, yaşa yaz,

Düşəndə... ələmdən yaz...

Məndən yaz...

Məndən yaz...

Lamaranın telefonu

Lamaraya tərcümə puluna

İkikartlı telefon almışdım...

Sanki onu sevinc çəlləyinə salmışdım.

Dərhal qohum - əqrabalarının

yaddaşına,

bloknotlarına yazıldı,

sırğa əvəzinə

qulaqlarından asıldı

Telefonun nömrəsi...

Və başladı dilə gəlməyə

Onların pul istəkli,

Yaxşılıq diləkli

Riyakar səsi,

Lamaranın həyalı üzündən,

Gül qoxulu sözündən,

Təmınnasız əməllərindən,

Kitablarından, dəftərlərindən

Yoxa çıxdı «yox» kəlməsi...

Dörd il düppədüz

Susmadı telefonu

Gecə, gündüz,

Xəttin o başından

Yalvarıcı bir səslə

Yorulmaq bilməyən həvəslə-

İmkanlı, imkansız -

Kimi çatdı.

Halal Lamaranı aldatdı

Hərə öz məqsədinə çatdı!..

Bu zavallı nə danışıb

Nə dinirdi,

Eləcə etdiyi yaxşılıqlara

Sevinirdi...

Elə ki, Lamara bərk xəstələndi

Sanki telefondan küllər ələndi...

Nömrəsi

qohum - əqraba

bloknotlarından,

yaddaşlardan,

sırğalı qulaqlardan silindi-

«Ağ qoçla, qara qoç bilindi...»

Hanı Lamaranın telefonu indiğ!

...İndi Lamara yuva qurub

Yetim gürcünün qəlbində...

Telefonu ömür sürür

Şair Giyanın cibində.

«...İndi nə bağ var, nə ərik»

Təkcə mən öz dərdimə şərik...

...Tanrı, özün hifz eylə

Tənha qalmış Givini.

Özün qoru Lamaramın

Qəm dünyasındakı həyətini,

Evini.

Gəzirəm...

Vurulmuşam-tək qanadam,

Göylərə sığmaz fəryadam,

Taxt-tacı tamam bərbadam

Yar ruhu gəzirəm...

Ölmüş şahlara vəzirəm,

Dərdlə ömrümü əzirəm,

Nə desəniz müntəzirəm

Yar ruhunu gəzirəm...

Gəl, mənə qəzəl oxuma,

Çəpər çəkmişəm qorxuma,

Zəif yerimə toxunma,

Yar ruhunu gəzirəm...

Çətin açılan sabaham,

Allaha yüklənən aham,

Yarı Bakı, yarı Qaxam...

Yar ruhunu gəzirəm...

Özümə vurulmuş dağam,

Sınıq-salxaq köhnə tağam,

Sormayın nə üçün sağam-

Yar ruhunu gəzirəm...

Başı kəsilmiş igidəm,

Çoxdan quruyubdur didəm,

Aydan çox gözümdən itən,

Yar ruhunu gəzirəm...

Artıq quruca bir adam,

Tamı itirilmiş dadam,

Eşidirsən, ey Yaradan-

Öz yarımı gəzirəm,

Lamaramı gəzirəm...

Adsız şeir

Yetimlik -

Yolumu kəsən

Keçilməz bir qala...

Üstümə dərdlərim daraşır

Qalaq-qalaq...

Eləcə yaşayıram-

Lamaranı əzablardan qoparan,

Onu cənnətə aparan

Ölümün könlünü ala-ala...

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.-2014.- 7 iyul.- S.14.